Συνέντευξη Κ. Καρακώστα στο "ΟΡΑΜΑ"

1. Ποια η άποψή σας για την διοικητική μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη»;

Πρέπει από την αρχή να ξεκαθαρίσουμε ότι η ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ, από το 2007 ακόμη είχε ταχθεί καθαρά υπέρ της αναγκαιότητας της διοικητικής μεταρρύθμισης στην χώρα μας. Παραθέτω κάποια σημεία από τη τοποθέτησή μου στο δημοτικό συμβούλιο Ναυπάκτου το 2007

«…Αν λοιπόν θέσουμε ως στόχο τη μεγιστοποίηση του δημόσιου οφέλους τότε το εγχείρημα μιας νέας διοικητικής μεταρρύθμισης είναι απαραίτητο και δεν εξαντλείται σε τεχνικές λύσεις και χαρακτηριστικά….. Δεν είναι προφανές ότι είναι προτιμότερο να αποφασίζουμε εμείς γι αυτά που μας αφορούν; Όμως στην Ελλάδα το 20% των έργων γίνεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και το 80% από την κεντρική διοίκηση. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση από την Τοπική Αυτοδιοίκηση εκτελείται το 50% έως το 90% των έργων. Επίσης στην Ελλάδα τα έσοδα – έξοδα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι το 5.5% του συνόλου, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι από 20% το ελάχιστο μέχρι μέγιστο 56% του συνόλου. Άρα λοιπόν έχουμε πρόβλημα. Έχουμε Δήμους οι οποίοι δε μπορούν να διαχειριστούν κονδύλια, δε μπορούν να κάνουν έργα…

Άρα λοιπόν αυτή είναι μια πρώτη πρόταση.

Ναι, θέλουμε μεγάλους δήμους, αλλά με παράλληλη μεταφορά πόρων και αρμοδιοτήτων. Για να πετύχουμε την αλλαγή του τρόπου διαχείρισης των κονδυλίων… Όμως η συνένωση των δήμων, τα νέα διοικητικά όρια, πρέπει να διαμορφωθούν με όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά κριτήρια αφού βέβαια και οι τοπικές κοινωνίες συζητήσουν και καταθέσουν άποψη… Πρέπει να παρθεί υπόψη η γνώμη των τοπικών κοινωνιών και αφού αυτή, συμφωνεί με κάποια έστω, από τα αντικειμενικά κριτήρια πρέπει να είναι υποχρεωτική για την Κυβέρνηση...»

Αντί όμως να προωθηθούν ουσιαστικές αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, έχουμε έναν Καλλικράτη που δεν μεταρρυθμίζει, απλώς ρυθμίζει το μέγεθος των Δήμων, μετατρέποντάς τους σε μικρές νομαρχίες. Η υποχρεωτική, λόγω Ε.Ε. κατάργηση των Νομαρχιών απλώς μετέφερε και κάποιες από τις αρμοδιότητές τους στους Δήμους και μάλιστα χωρίς να εξασφαλίζει τους αντίστοιχους πόρους. Δηλαδή οι Δήμοι θα αναγκαστούν να κινηθούν στο πνεύμα της τρόικας και του Δ.Ν.Τ.

Και να λοιπόν που η Διοικητική Μεταρρύθμιση έφθασε προ των πυλών. Την περιμέναμε να μας φέρει σμύρνα, χρυσό και λιβάνι ή έστω την οικονομική αυτοτέλεια των Δήμων και την μεταφορά ουσιαστικών αρμοδιοτήτων αλλά ήρθε με άδεια χέρια. «Δεν υπάρχει σάλιο» για τους Δήμους. Και τότε τι Μεταρρύθμιση είναι αυτή που απλώς ρυθμίζει το μέγεθος των Δήμων σε μεγαλύτερους; Όλοι καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει κίνδυνος η Αυτοδιοίκηση να μετατραπεί σε σκέτη Διοίκηση για να μην πω Ετεροδιοίκηση. Γιατί ένας αυτοδιοικητικός φορέας πρέπει να πληρεί την αρχή της εγγύτητας. Δεν αρκεί μόνο το ότι οι άρχοντές μας θα είναι αιρετοί. Αιρετοί εξ άλλου είναι και οι Βουλευτές αλλά η Βουλή δεν είναι αυτοδιοικητικός φορέας. Αν μάλιστα σκεφθούμε ότι ο νομός έχει οκτώ βουλευτές και προβλέπεται να έχει επτά δημάρχους καταλαβαίνει εύκολα κανείς ότι οι παθογένειες του κεντρικού πολιτικού μας συστήματος θα μεταφέρονται πιο εύκολα στους Δήμους.

Είναι λοιπόν τέτοιο το μέγεθος των Δήμων, που τους ξεκόβει από τις τοπικές κοινωνίες αφού δεν παίρνονται παράλληλα μέτρα για την στήριξη της τοπικής δημοκρατίας και της συμμετοχής. Αντίθετα τα πράγματα χειροτερεύουν σε σχέση με το παρελθόν αφού για παράδειγμα τα χωριά με λιγότερους από 300 κατοίκους δεν θα έχουν καν τοπικό συμβούλιο. Δηλαδή τα περισσότερα χωριά της ορεινής Ναυπακτίας.

Σε παλαιότερη παρέμβασή μου πρότεινα κάποια μέτρα που θα δυνάμωναν την τοπική δημοκρατία και θα λειτουργούσαν ως αντίβαρο στο μεγάλωμα του μεγέθους των δήμων. Θυμίζω ενδεικτικά κάποια από αυτά:

§ Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος, με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο για τους υποψήφιους δημάρχους, ενώ οι δημοτικοί σύμβουλοι εκλέγονται από την πρώτη Κυριακή με απλή αναλογική. Στους δημάρχους έχουμε δικαίωμα να «σταυρώνουμε» μέχρι και δύο υποψήφιους. Ο πρώτος σε σταυρούς εκλέγεται δήμαρχος και όσοι από τους υπόλοιπους, συγκεντρώσουν ένα ποσοστό ψήφων (π.χ. 15%) εκλέγονται δημοτικοί σύμβουλοι. Σε ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα θα αναβαθμίσουν και την παρέμβασή τους τα πολιτικά κόμματα. Χωρίς να εξαντλούνται στο χρίσμα, αφού με τη δισταυρία αυτό δεν θα έχει νόημα, θα παρεμβαίνουν διατυπώνοντας κυρίως πολιτικές προτάσεις και θα ξεφύγουμε από τη σημερινή μιζέρια που πολλές φορές μας οδηγεί σε συγκρούσεις μηχανισμών χωρίς ουσία. Ο δήμαρχος, παράλληλα, δεν θα έχει, «ντε και καλά» την πλειοψηφία στο δημοτικό συμβούλιο και οι συνθέσεις που θα είναι αναγκαίες για μια ελάχιστη συμφωνία στη διοίκηση του δήμου, θα γίνονται στο φως. Για να ξεφύγουμε από το δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα καλό θα ήταν οι μισοί αντιδήμαρχοι να εκλέγονται από το δημοτικό συμβούλιο. Κι όλα αυτά γιατί το εκλογικό σύστημα που θα χρησιμοποιήσουμε για την ανάδειξη των αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρέπει να προχωράει ένα βήμα παραπέρα την τοπική κοινωνία.

§ Δημιουργία των συνοικιακών συμβουλίων στις πόλεις και διατήρηση των τοπικών συμβουλίων στα χωριά και εκλογή των συμβούλων από ενιαίο μη παραταξιακό ψηφοδέλτιο. Με το δικό τους προϋπολογισμό να μπορούν να παρεμβαίνουν, στα άμεσα, μικρά και καθημερινά προβλήματα του χωριού ή της γειτονιάς.

§ Να υπάρχει δέσμευση το 10% του τεχνικού προγράμματος να υλοποιείται σε τοπικά έργα μόνο μετά από αποφάσεις και έγκριση γενικών ετήσιων συνελεύσεων σε συνοικίες και χωριά.

§ Να θεσμοθετηθεί η συνέλευση των αντιπροσώπων των συνοικιακών και τοπικών συμβουλίων που θα συνεδριάζει τουλάχιστον μια φορά το χρόνο και θα εγκρίνει τον προϋπολογισμό και το Τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου.

Αντί για όλα αυτά, με τον «Καλλικράτη» καταλήγουμε σε ένα συμβούλιο μερικών δεκάδων ανθρώπων που θα διοικεί ένα τεράστιο Δήμο και φοβάμαι ότι οι περισσότεροι σύμβουλοι δεν θα προλάβουν ούτε μια βόλτα να κάνουν σε όλη την επικράτεια του Δήμου.

Εντέλει οι αιρετοί πρέπει να ξεφύγουμε από τη μιζέρια των μικροεξυπηρετήσεων και των σκοπιμοτήτων, να στηριχθούμε περισσότερο στο μόνιμο μηχανισμό των υπαλλήλων των δήμων και να αρκεστούμε και να εμβαθύνουμε στον επιτελικό μας ρόλο.

2. Ειδικά για τους ορεινούς δήμους της περιοχής μας, ποια είναι τα θετικά και αρνητικά σημεία του;

Η προσωπική μου άποψη είναι πως η Ναυπακτία - ένας Δήμος υπό το νομικό καθεστώς του «Καλλικράτη» θα είναι υπερβολικά δύσκολο να αυτοδιοικηθεί. Μακάρι τα πράγματα να ήταν αλλιώς και η σημερινή συζήτηση να γινόταν σε άλλη βάση. Αλλά σήμερα ο Δήμος της Ναυπακτίας κινδυνεύουμε να μας οδηγήσει σε ετεροβαρή διοίκηση. Αντίθετα ο παραλιακός και ο ορεινός Δήμος θα ήταν πιο λειτουργικοί και περισσότερο κοντά στους δημότες. Όλα τα προβλήματα που αναφέρονται στην αρχή βέβαια δεν αίρονται σε αυτή την περίπτωση αλλά αποκτούν μικρότερο μέγεθος και μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα από όποιον θέλει να τα αντιμετωπίσει.

3.Το νέο δημοτικό συμβούλιο φαίνεται πως έχει κάπως περισσότερες αρμοδιότητες γενικώς. Πώς θα μπορέσει να ανταπεξέλθει με επιτυχία;

Η κατάργηση των νομαρχιών κουβάλησε τις αρμοδιότητές τους στους δήμους χωρίς όμως να υπάρχουν και οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι για τη λειτουργία του συστήματος. Ακόμη και η μεταφορά υπαλλήλων και μηχανημάτων δεν έχει οργανωθεί με τον καλύτερο τρόπο. Έτσι λοιπόν απαιτείται η νέα δημοτική αρχή να έχει νέα ποιοτικά χαρακτηριστικά για να παίξει το ρόλο της. Κατ’ αρχήν είναι δεδομένο ότι πρέπει να λειτουργεί συλλογικά. Κι αυτό είναι κάτι που όλοι δέχονται ότι είναι το βασικό πλεονέκτημα της ΚΙΝΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ. Όχι μόνο οι αντιδήμαρχοι αλλά και οι 16 σύμβουλοι της ΚΙΝΗΣΗΣ αν αυτή αναδειχθεί στην δημοτική αρχή θα έχουν επιτελικό ρόλο στην ομάδα. Για να μην πω ότι πρέπει να βρούμε ρόλους και για τους συμβούλους της αντιπολίτευσης αν θέλουμε να τα βγάλουμε πέρα στο δήμο Ναυπακτίας.

Από την άλλη αν θέλουμε να λειτουργήσει σωστά ο δήμος πρέπει να ξεχάσουμε το συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης. Οι αιρετοί πρέπει να παίξουν τον επιτελικό τους ρόλο και να ξεφύγουν από τις πελατειακές σχέσεις. Καθοριστικός για μας είναι ο τρόπος που θα αντιμετωπίσουμε τα τοπικά συμβούλια. Κατά τη γνώμη μας τα τοπικά συμβούλια πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε σαν τις παλιές κοινότητες. Να είναι νοικοκύρηδες στο χωριό τους και να έχουν τον πρώτο λόγο. Δεν μπορείς ούτε τα χόρτα να κόψεις στα ογδόντα νεκροταφεία που είναι στην αρμοδιότητα του δήμου αν θελήσεις να το κάνεις συγκεντρωτικά και δεν εμπιστευτείς τα τοπικά συμβούλια.

Το οικονομικό ζήτημα είναι επίσης καθοριστικό. Όχι μόνο λόγω της γενικότερης συγκυρίας αλλά και επειδή ο δήμος Ναυπάκτου την τελευταία κυρίως τετραετία δημιούργησε ένα τεράστιο χρέος που αγγίζει τα 7 εκατομμύρια ευρώ (1200 ευρώ ανά οικογένεια), κι αυτό όχι από δράσεις ουσίας αλλά από κακές επιλογές, ρουσφέτια και εκδηλώσεις πυροτεχνήματα. Ενώ δεν έχουμε ούτε μια μελέτη έργου έτοιμη για να διεκδικήσουμε τα χρήματα που δικαιούμαστε.

4. Τι γνώμη έχετε για την μέχρι τώρα πορεία του «Καποδιστριακού» δήμου Πλατάνου;

Έχει γίνει η αρχή, αλλά μόνο αυτή. Το οδικό δίκτυο χρειάζεται βελτίωση, ακόμη στην Καστανιά περιμένουν για 2 χιλιόμετρα άσφαλτο, η Ευηνολίμνη δεν έδωσε στην περιοχή αυτό που έπρεπε, τα αντισταθμιστικά για τον Εύηνο δεν ήρθαν ποτέ και πανέμορφος οικιστικά Πλάτανος έχει ακόμη πολλά να περιμένει. Υπάρχει βέβαια ένας σχετικά οργανωμένος δήμος και αυτές τις υποδομές πρέπει να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε. Η περιοχή του δήμου Πλατάνου είναι ένα από τα καλύτερα «οικόπεδα» της Ναυπακτίας αλλά μένουν πολλά να γίνουν για τους πολίτες του και τους επισκέπτες του.

5. Τι γνώμη έχετε για την μέχρι τώρα ανάπτυξη στην περιοχή και σε τι εσείς θα διαφοροποιηθείτε;

Η Ναυπακτία είναι ένας δήμος. Αυτό θα το εκμεταλλευτούμε για να σχεδιάσουμε ολοκληρωμένες πολιτικές που να στοχεύουν στο σύνολο της περιοχής. Το παραλιακό μέτωπο και οι ορεινοί όγκοι μπορούν για εμάς να αποτελέσουν ένα δίπολο ανάλογο αυτού του Βόλου με το ορεινό Πήλιο. Αρκεί το οδικό δίκτυο να προσφέρει γρήγορη και ασφαλή πρόσβαση όλο τον χρόνο, να δίνει διέξοδο προς Καρπενήσι και Λαμία και σύνδεση με την Αποδοτία. Η εκμετάλλευση του δασικού πλούτου της περιοχής, ο κυνηγετικός τουρισμός που πρέπει να αναδειχθεί, η ολοκλήρωση του τουριστικού πακέτου με την παραγωγή τοπικών προϊόντων, η κτηνοτροφία, ο οικοτουρισμός, τα μονοπάτια είναι δράσεις που πρέπει να αναπτυχθούν το επόμενο διάστημα. Παράλληλα βέβαια με την ανάπτυξη των βασικών υποδομών σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα όπου ακόμη δυστυχώς υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις.